بسیاری از دانش آموزان برای شروع مطالعه به سبک کنکوری گنگ و سردرگمن. منابع مطالعاتی مختلف و به تبع اون انتخاب‌های زیادی وجود داره که باعث می‌شه دانش آموز به نتیجه درست در انتخاب‌هاش نرسه. پرسش‌های مهمی در این باره برای پشت کنکوری‌ها پیش میاد که آیا برای داشتن بالاترین بهره وری از کتاب درسی شروع به مطالعه کنیم یا قیدشو بزنیم و فقط سراغ کتاب‌های کمک درسی بریم؟ آیا مستقیما به تست زنی بپردازیم و محتوا رو با تست‌ها یاد بگیریم یا بخش زیادی از زمانمون رو به یادگیری محتوا اختصاص بدیم؟
از سمت دیگه محدودیت زمان اهمیت این پرسش‌ها رو دوچندان کرده. در این مقاله قصد داریم به طور دقیق به این سؤال جواب بدیم که آیا برای کنکور، مطالعه کتاب درسی کافیه؟ از ویژگی‌ها، نحوه مطالعه و در کنارش از دلایل لزوم تهیه کتاب‌های کمک درسی در کنار کتاب‌های درسی بگیم.
ویژگی‌های کتاب درسی در کنکور
کتاب درسی دو ویژگی بسیار مهم داره که برای مطالعه در دوران کنکور اهمیت زیادی دارن. کتاب‌های درسی به خودی خود بد نیستن و حتی تهیه‌شون از جهاتی بسیار ضروریه؛ و برعکس تفکرات عده ای از دانش آموزا نیاز که صد در صد هر دانش آموزی کتاب درسی رشته و پایه تحصیلی خودش رو به عنوان اصلی ترین منبع آموزشی تهیه کنه در ادامه دو ویژگی مهم کتاب های درسی رو براتون توضیح و تشریح کردیم که پیشنهاد میکنیم از دستش ندید:
منبع اصلی تست‌های کنکور سراسری
سازمان سنجش کتاب‌های درسی رو منبع اصلی تست‌های کنکور سراسری معرفی کرده. این قضیه اهمیت اون رو بیشتر می‌کنه. برای اینکه دقیقا با نوع نگاه طراحان و زاویه دیدشون آشنا بشین واجبه ابتدا که به سراغ کتاب‌های اصلی‌تون برین.
همچنین با مطالعه کتاب درسی تا حد زیادی متوجه می‌شین که درس روی چه مفاهیمی تمرکز داره و کدوم بخش‌ها از اهمیت بیشتری برخوردارن. برخی از کتاب‌های کمک درسی شامل توضیحات اضافی و بی اهمیتس می‌شن که نهایتا وقت و انرژی رو ازتون می‌گیره.
پیدا کردن دید کلی نسبت به دروس
برای اینکه به خوبی یک مبحث رو متوجه بشین، نیازی نیست که در همون فاز اول مطالعه واو به واو یک موضوع رو حفظ بشین. یادگیری عمیق نیاز به زمان و تمرین داره. مهمترین موضوع در فاز اول مطالعه پیدا کردن زاویه دید کلی نسبت به دروسه؛ یعنی متوجه بشین که در درس درباره چه موضوعاتی صحبت شده و به طور کل چه راه حل‌ها و مسائلی ارائه شده. این موضوع در کتاب‌های کمک درسی برعکسه. یعنی با مطالعه برای بار اول حجم زیادی از مطالب رو باید مطالعه کنین که در مواقعی باعث می‌شه سر رشته درس از دستتون در بره.
آشنایی با ساختار کتاب و نحوه چینش محتوا
ساختار کتاب درسی و نحوه چینش محتوا، هوشمندانه و به شکل اصولی چیده شده و ایده‌آل اینه که حداقل شروع یادگیری بر طبق ترتیب و برنامه آموزشی باشه. درسنامه در برخی از کتاب‌های کمک درسی به بخش‌های مختلفی تقسیم شده که از حیث ترتیب با کتاب اصلی تطابق نداره. برای مثال کتاب‌های کمک درسی مربوط به ادبیات به چند بخش مثل آرایه، دستور زبان، لغت و… تقسیم شدن. گرچه این قضیه از جهاتی باعث مرزبندی محتوا در ذهن می‌شه اما بهترین کار اینه که ابتدا با ساختار کتاب جلو برین. همچنین با مطالعه کتب اصلی، می‌بینین که بخش‌های مختلفی از درش به شکل تمرین، فعالیت، پرسش و… طراحی شده تا قوه تفکرتون بهبود پیدا کنه و بیشتر درگیر درس بشین؛ درحالیکه در توضیحات کتاب‌های کمک درسی همه چیز حاضر و آماده در اختیار شما گذاشته شده و ممکنه شما رو کمتر به چالش بکشونه.
نحوه مطالعه کتاب درسی در کنکور
گرچه مطالعه کنکوری باید هدفمند و اصولی باشه؛ اما یادتون باشه که از همین ابتدای کار دچار وسواس نشین و از درس‌ها شاخ غول نسازین. مطالعه کتاب درسی به سبک کنکوری کار عجیب و سختی نیست. اول از همه لازمه بدونین که از بخش‌هایی مثل بیشتر بدانید، برای تفکر و مطالعه آزاد در کنکور سراسری تستی مطرح نمی‌شه. معمولا بخش‌های ممنوعه برای طرح تست در مقدمه کتاب ذکر می‌شه، پس حتما نگاهی بهش بندازین تا از این موضوع اطمینان حاصل کنین.
برای شروع مطالعه، ابتدا باید بفهمید که در درس درباره چی صحبت شده و هدفش از طرح مباحث چیه. هر درس یک خط روایتی داره که باید به خوبی درکش کنین. پس از درک کلیات درس، باید یه دور دیگه مطالعه رو با دقت و تمرکز بالاتر شروع بشه. این بار خط به خط محتوا رو بررسی و به کلمات مهم توجه کنین. مدام پرسش‌های احتمالی رو تو ذهنتون بیارین و بهش پاسخ بدین. حتی محل قرارگیری کلمات و معادل‌هاشون در برخی از دروس اهمیت زیادی دارن. پس از اتمام کل کتاب هم به مباحث در ارتباط با هم نگاهی بندازین و تفاوت‌ها و تشابهات رو کشف کنین، چون در بعضی از درس‌ها مثل زیست ممکنه رابطه‌هایی بین مباحث وجود داشته باشه و تست‌های ترکیبی مطرح بشه.
مزیت‌های مطالعه کتاب کمک درسی در کنکور
گرچه ضروریه که کتاب‌های درسی حتما برای کنکور مطالعه بشه اما تهیه کتاب کمک درسی هم مزیت‌های مهمی داره که به سه مورد مهم اشاره میکنیم:
تست‌های جامع و تخصصی
کتاب‌های درسی فاقد تست و سوال به سبک کنکوری هستن. در کتاب‌های کمک درسی تست‌های زیادی دیده می‌شه که شامل تست‌های کنکور سراسری سال‌های پیشین و تست‌های تألیفی می‌شه. این تست‌ها معمولا به همراه پاسخنامه با توضیحات دقیق هستن که کمک می‌کنن تا دانش آموز به خوبی نحوه رسیدن به جواب رو یاد بگیره.
تشریح متن به شکل کاربردی
برخی از درس‌ها نیاز به تشریح متن دارن. مثلا در درسی مثل شیمی بهتره که برخی از مباحث رو با استفاده از جدول، نمودار و طراحی‌های مختلف تشریح کرد. برخی از کتاب‌های کمک درسی شامل توضیحات دقیق به شکل‌های مختلفی هستن که دریافت دانش آموز از درس رو دوچندان می‌کنن.
بی نیاز کردن دانش آموز به معلم و فیلم‌های آموزشی
کتاب درسی به شکل آموزش محور نوشته شده، یعنی وجود یک معلم برای کسب درک بهتر از درس ضروریه. برخی از کنکوری‌ها ممکنه به دلایل مختلفی معلم خوبی نداشته باشن و به خاطر مسائل مالی از عهده خرید فیلم‌های آموزشی برنیان. بهترین انتخاب برای این دسته از افراد، تهیه کتاب‌های کمک درسیه که هم نقش معلم رو پر می‌کنه و هم در کنارش با کمک تست‌های مختلف تواناییشون رو محک می‌زنه.