یکی از مهمترین بحث‌ها برای مطالعه کنکور، منبع دقیق تست‌های طرح شده‌ست. تصوری وجود داره که برخی از تست‌های کنکور خارج از کتاب درسی مطرح میشن؛ این قضیه صحت نداره. در همه سال‌های گذشته تست‌های کنکور بر طبق محتوای کتاب درسی طراحی شدن؛ با این حال گاهی تست‌هایی دیده شده که سطح سختی زیادی داشته و باعث شده برخی فکر کنن منبع تست‌ها کتاب درسی نیست.
ماجرا از این قراره که درسته تمام تست‌ها از کتاب‌های درسی طرح میشن؛ اما برخی از مفاهیم تو کتاب به شکلی مطرح شدن که هرکسی با نگاه انداختن بهشون نمی‌تونه واشکافی و تشریح دقیقی از محتوا داشته باشه و نتیجتا باعث این برداشت اشتباه شده. به طور کل سازمان سنجش کتاب‌های تخصصی پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم رو منبع سؤالات کنکور سراسری اعلام کرده.
چرا باید کتاب‌های درسی رو بخونیم؟
همونطور که گفتیم همه تست‌ها از کتاب‌های درسی مطرح میشن؛ اما باز هم یه سؤال اساسی وجود داره. چرا کتاب‌های درسی رو بخونیم درحالی که کلی کتاب‌های کمک درسی وجود دارن که به شکل‌های مختلفی درسنامه رو تشریح کردن؟
آشنایی با ساختار کتاب
کتاب‌های درسی ساختار و چینش خاص خودشون رو دارن. این ساختار با بهره گیری از به روزترین روش‌های آموزش علوم ایجاد شده؛ به همین خاطر برای کسب بالاترین بهره وری باید حتما چینش محتوا رو رعایت کرد. در کنارش بخش‌های مختلفی مثل فکر کنید، بیشتر بدانید، برای مطالعه و… در کتاب دیده می‌شه که ممکنه به صورت مستقیم در کنکور ازشون تستی مطرح نشه ولی اثرگذاری زیادی در یادگیری دارن.
در برخی از کتاب‌های کمک درسی این موضوع رعایت نشده. همچنین محتوای کتاب کمک درسی گاهی به شکلی مطرح می‌شه که کمتر ذهن دانش آموزان رو به چالش می‌کشه و همه پاسخ‌ها رو براشون مهیا می‌کنه. پس بهتره حداقل یک دور کتاب درسی رو مطالعه کنین.
کسب درک کلی از درس
برای درست یاد گرفتن یک درس، باید ابتدا اساس و کلیاتش رو درک کرد. مثلا اگه بخواین کاربرد آرایه تشبیه رو یاد بگیرین، باید اول متوجه چیستی اون بشین و بعد جزئیات و نمونه‌های مختلفی ازش رو مطالعه کنین. کتاب درسی طوری نوشته شده که هم یه دید کلی بهتون می‌ده هم به تدریج در مباحث مختلف عمیق‌تر می‌شه. در درسنامه برخی از کتاب‌های کمک درسی، به یکباره با حجم زیادی از مطالب رو به رو می‌شین که ممکنه سردرگمتون کنه. روش ایده آل اینه که اول کتاب درسی رو یاد بگیرین تا دید کلی کسب کنیم و بعد به سراغ کتاب کمک درسی برین تا در جزئیات دقیق بشین.
چه کتاب‌های درسی برای کنکور واجب هستن؟
بهتره که در فاز اول مطالعه، کتاب درسی همه‌ی دروس انتخابی‌‌تون رو مطالعه کنین. این قضیه حتی درباره کتاب‌های مفهومی مثل ریاضی، فیزیک و شیمی هم صدق می‌کنه. تمام تست‌های کنکور از مفاهیم ذکر شده در کتاب و تمرینات درسی طراحی میشن و شک نکنین که نکته‌های طلایی موقع مطالعه پیدا می‌کنین.
بهتره که این مطالعه سرسری نباشه و وقت زیادی روش بزارین چون نحوه شروع یادگیری، اهمیت زیادی در نتیجه داره.
مهمترین بخش‌های کتاب درسی
شاید بشه به این سؤال در امتحانات نهایی و مدرسه‌ای پاسخ داد که کدوم بخش‌ها اهمیت زیادی دارن ؛ اما این قضیه تو کنکور سراسری کمی پیچیده‌تره. طراحان رویه خاصی در طرح تست‌ها ندارن و هر سال تست‌های متفاوتی طرح می‌کنن. با این‌حال چند نشانه برای تشخیص بخش‌هایی با احتمال بالای طرح تست، وجود داره:
توجه به کلمات کلیدی دروس
هر درس یکسری کلمات کلیدی و خیلی مهم داره. معمولا بخش زیادی از تست‌ها با تمرکز بر این کلمات و مفاهیم مرتبط بهشون طرح میشن. تشخیص کلمات کلیدی خیلی سخت نیست. کافیه به کلمات پرتکراری توجه کنین که در ارتباط مستقیم با عنوان مبحث مطرح میشن تا بخش‌های مهم‌تر کتاب خودشون رو بهتون نشون بدن.
تمرینات و اشکال کتاب
یکی دیگه از مهمترین بخش‌های کتاب درسی، تمرینات و شکل‌های کتابه. طراحان سؤالات کنکور، حتی به کوچکترین نکته نهفته در شکل ها و پاسخ تمرینات دقت دارن و با استناد بهشون تست طراحی می‌کنن.
خیلی وقت‌ها پیش اومده که دانش آموزان یک تست سخت در کنکور ببینن و هرچقدر بگردن نشونی از اون تست در توضیحات کتاب نبینن. در حقیقت اون تست بر طبق نکته‌ای در این بخش های کتاب طرح شده که ممکنه با بی توجهی از دست بره.
دقت به رویه تکرار مبحث‌ها در تست‌های کنکور
تست‌ها در برخی دروس یک الگوی خاص و مشابه دارن. مثلا اگه الگوی تست‌های مطرح شده در سال‌های گذشته درس ریاضی رو به طور میانگین بررسی کنین، می‌بینین که هرسال سه تا چهار تست به مبحث احتمال تخصیص داده شده. در این شرایط می‌تونین تصمیم بهینه‌تر بگیرین و مباحث رو انتخابی مطالعه کنین. دقت داشته باشین که این رویه صد در صد نیست و ممکنه در کنکور پیش رو خیلی صدق نکنه؛ پس تا جای ممکن در انتخاب مبحث تنوع به خرج بدین و اصطلاحا تخم مرغ‌هاتون رو در یک سبد نچینین.
بهترین روش مطالعه کتاب درسی برای کنکور
پیش گرفتن یک روش درست مطالعه کتاب درسی برای کنکور سراسری یکی از چالش‌های بزرگ کنکوری‌هاست. خیلی از افراد نسبت به این قضیه حساسیت بی مورد به خرج می‌دن و فکر می‌کنن که مطالعه به سبک کنکوری خیلی روش‌های پیچیده و عجیب غریبی داره.
برای مطالعه کتاب درسی در کنکور ابتدا باید ایده کلی یک درس رو درک کنین، بفهمین که قراره چی یاد بگیرین و در مورد چه چیز‌هایی توضیحات ارائه شده. کسب این درک کلی با یک بار مطالعه به دست میاد. پس از این، باید در چند مرحله نگاهتون به مباحث رو تقویت کنین. افزایش عمق دانش در یادگیری می‌تونه به روش‌های مختلفی صورت بگیره.
- به روی جمله بندی‌ها تمرکز کنین، دقت کنین که از چه کلمات و مفاهیمی برای توضیح یک مبحث استفاده شده
- به تفاوت‌ها و تشابهات دقت کنین، حتما اون‌ها رو روی کاغذ بنویسین و در فواصل زمانی منظم مرور کنین.
- تصاویر، جداول و نمودارها اهمیت زیادی دارن، ازشون غافل نشین و به خوبی تحلیلشون کنین.
- هرساله تست‌های ترکیبی هم در برخی دروس مشاهده می‌شه پس فصل‌های مرتبط به هم رو با دقت بخونین.
- به دروس نگاه منتقدانه داشته باشین و از دید طراح بهشون نگاه کنین. تمام سؤالات احتمالی رو در ذهنتون حدس بزنین و خودتون رو به چالش بکشین.